= De foto’s bij deze tekst heb ik in de zomer van 2017 gemaakt in Zuid-Engeland. Voor mij passen ze bij dit blog. =
Eens in de zoveel tijd is het goed jezelf een fundamentele vraag te stellen. Helemaal als deze vraag zich steeds meer aan je begint op te dringen. En dat was nu precies wat me gebeurde sinds de zomer. Het begon natuurlijk al voor de vakantie met een vaag gevoel dat er iets niet klopte. En tijdens de vakantie begon ik me langzaam aan af te vragen waar ik mee bezig was en waarom. Vakanties zijn daar blijkbaar heel goed voor. Maar laat ik het wat uitgebreider uitleggen. Misschien is het immers zomaar herkenbaar voor je en heb je er iets aan. En herken je dit niet: prijs je gelukkig en ga lekker door met fotograferen zoals je bezig bent. Misschien zul je er nooit last van hebben.
: De zee vanaf de rotsen ten oosten van Ilfracombe, Devon, Zuid-Engeland.
Afdrijven
De laatste maanden bekroop me het onbehagelijke gevoel dat ik begon ‘af te drijven’. Misschien was ik met dat afdrijven ook al veel langer bezig, maar had ik dat niet zo in de gaten gehad en brak dit besef nu pas langzaam tot me door. Afdrijven is misschien ook wel een groot woord, maar iets in mijn wijze van fotograferen klopte in ieder geval niet meer. Ik kon er maar geen vinger achter krijgen wat er precies aan de hand was en wat ik er aan moest doen. Ergens wist ik natuurlijk best wat er speelde, maar benoemen kon ik het nog niet, laat staan het actief aan pakken, te lijf gaan en oplossen.
Het frustreerde me allemaal mateloos: fotograferen was niet zo natuurlijk meer als voorheen. Als ik op pad was zocht ik naar foto’s die ik kon plaatsen op mijn site of op social media. Ik was vooral bezig plaatjes te ‘verzamelen’. Elke nieuwe shoot moest toch minstens wel één bruikbaar beeld voor op internet opleveren. Ik was geloof ik niet bezig met fotograferen, ik was bezig met internet. Niet dat iemand me dat opdroeg of er actief om vroeg, ik deed het gewoon. Ik checkte regelmatig de bekende social media en zag wat anderen er op plaatsten. Ergens had ik de behoefde ook al mijn foto’s uit te stallen, nog meer positieve feedback te krijgen, lof te oogsten, misschien wel er bekend mee te worden. Maar ergens kwam me dit uiterlijk vertoon en hoe ik er zelf mee bezig was ook uitermate vermoeiend over.
Het viel me op hoeveel tijd collega fotografen bezig waren met ‘zichtbaar zijn’. Hoe meer ze reageerden op ‘posts’ van anderen, hoe meer hun foto’s gezien werden en positieve reacties kregen. De beelden hadden natuurlijk allemaal een minimale basiskwaliteit (het waren doorgaans goede foto’s), maar verder leek het vooral op ‘wie ken je allemaal en hoeveel schouderklopjes deel je zelf uit, om daarna ook weer (minimaal) evenveel schouderklopjes en likes terug te ontvangen’. Een ranking op 500pix leek meer af te hangen van je mate van activiteit op deze site met het regelmatig uploaden van je beelden en het ‘liken’ van andere foto’s, dan de echte kwaliteit van je foto zelf. De omvang van je vriendengroep bepaalde je ranking. Veel tijd investeren levert directe ‘exposure op’. Hoewel zoals gezegd matige beelden natuurlijk nooit ver kwamen, eerlijk is eerlijk, stond het me tegen. (Overigens wil ik alle fotografen die actief en lekker bezig zijn op social media zeker niet voor de schenen schoppen. Blijf het svp vooral doen, helemaal als het goed voelt. Ik heb al die tijd regelmatig naar jullie foto’s gekeken en dat heeft me zeker geïnspireerd. Maar voor mij werkt het nu even niet meer zo.)
Ondertussen was ik ook nog bezig met het opzetten van een nieuwe website: “tijd de oude lay-out te vervangen, want de tijdgeest is momenteel fotowebsites met veel grotere foto’s”, zo hield ik mezelf voor. Spreads over de pagina, bijna geen kleine beelden meer. Op zich was dit waar wat betreft fotosites, maar of het ook echt ‘noodzakelijk’ was mijn eigen site aan te passen is natuurlijk de vraag. De wens was er echter al langer en voor de zomer had ik er ineens de tijd voor en best zin in. Dus ging ik actief aan de slag. Ik vond vrij snel een WordPress-thema dat me aanstond, kocht het, vulde de basis en ontdekte gaandeweg zelfs ook nog dat enkele bekende fotografen dit thema ook gebruikten. Blijkbaar een goede keuze van me!
In een paar weken tijd begon de site vorm te krijgen. Maar ze was nog niet af. Eerst op vakantie naar Zuid -Engeland en daarna weer verder, naast alle andere bezigheden als een baan en gezin. En eerlijk gezegd ben ik op de dag van vandaag nog steeds niet geheel klaar met het opzetten van deze site: er zijn nog veel foto’s en blogs die ik nog mag toe voegen (als ik wil). In de vakantie was ik opnieuw bezig met het ‘jagen op plaatjes’. En dit alles stond me steeds meer tegen. Ik wilde het niet meer en het verlamde ook mijn creativiteit. Het leek net alsof het me niet meer lukte een goede compositie te ‘zien’. De lol om te fotograferen verdween ook steeds mee. Ik trok er nog wel op uit, maar de drive ontbrak. Ik wilde het anders gaan doen, maar wist nog niet zo goed hoe. Na de vakantie merkte dat ik steeds minder ging posten op social media. Mijn eigen behoefte om te gaan fotograferen begon ook langzaam aan af te brokkelen en de behoefte aan ‘exposure’ gierde achteruit. Hoogstens poste ik vanaf mijn iPhone af en toe nog een foto die enkele keer dat ik het veld in ging en het een echt mooie ochtend was. De uiteindelijk bewerkte foto’s van die shoots vonden echter nauwelijks nog hun weg naar het internet. Sterker nog: het duurde vaak dagen voor ik de geschoten raw-files zelfs maar in Lightroom importeerde en ze bekeek. Ik hoefde niet meer zo nodig. Ik wilde eigenlijk ook niet meer.
: De Causeway vanaf Mariazion naar St. Michaels Mount, Cornwall, Zuid-Engeland. Een van de weinige foto’s die ik met veel plezier deze zomer maakte. Met mooi geel-goud strijklicht van vlak voor zonsondergang, dat de stenen van de Causeway een oranje gloed gaf.
Die ene vraag
Ondertussen begon het steeds meer te borrelen van binnen… Blijkbaar stuurt het leven je vanzelf bij als je een verkeerde afslag hebt genomen of er eentje hebt gemist. En een van beiden was bij mij duidelijk het geval.
Het duurde even voor die ene vraag uit mezelf naar boven kwam enkele weken geleden: waarom fotografeer je eigenlijk?
En toen was het stil. Of beter: ik was stil. En wie mij in het dagelijks leven kent weet dat je me niet zo snel stil krijgt.
Ja, jemig, waarom fotografeer ik eigenlijk? Waarom sta ik soms voor dag en dauw op, rijd ik in het donker naar een van te voren zorgvuldig uitgekozen en op internet bestudeerde locatie, zoek daar naar composities en kom ik met diverse foto’s terug? Maar bovenal: waarom bewerk ik ze en zet ik ze op internet? En hetzelfde met de avond shoots: waarom ga ik er tegen de avond op uit om ver na zonsondergang terug te komen met beelden die ook eindigden op internet. Waarom was ik alleen nog maar bezig met ‘plaatjes jagen’ en ze op internet zetten zodat mij omgeving of een wild vreemde kan reageren hoe mooi de foto wel niet is. Eigenlijk te absurt voor woorden en ook niet kloppend. Zo was ik toch niet begonnen met fotograferen. Dit kon toch ook niet het doel zijn. Het voelde leeg en ik werd er verdrietig van.
: Een regenboog boven het Kanaal van Bristol, met uitzicht op WaterMouth Castle, Watermouth Cove Holiday Park en de kliffen Little en Great Hangman, Devon, Zuid-Engeland.
Het antwoord
Het duurde een tijdje voor ik zover naar binnen keek dat ik ontdekte dat ik in 2008 opnieuw was begonnen met fotograferen vanwege een wens: ik wilde leren foto’s te maken zoals bekende landschapsfotografen dit doen. Ik wilde leren ‘zien’. Maar ik wilde er ook uit zijn, buiten zijn, vrijheid voelen. En bovenal wilde ik geloof ik ontdekken. Ik wilde lekker bezig zijn, maar het ook KUNNEN, zulke foto’s maken. En ik wilde mijn eigen stijl ontwikkelen of vinden.
Ik dacht over dit alles na. Tsja, ik had geleerd hoe ik zulke foto’s moest maken. De techniek beheerste ik. En dat laatste, die eigen stijl, dat was makkelijk: die had ik gevonden. Eind vorige jaar om precies te zijn (zie ‘De Cirkel is Rond’ – Eindelijk mijn stijl gevonden). De crux ‘mezelf in een foto zien’ had ik ontdekt. Mijn eigen ik erin en het was goed. Ineens viel er iets op zijn plek. Ik was ‘klaar’ geweest, maar ook weer niet. En daar zo voelde ik, lag het antwoord. Ik was van het pad af geraakt en de verkeerde kant op gegaan: ik was zo bezig geweest met ‘mooie plaatjes verzamelen’ dat het onecht werd. Ik was bezig met ‘de buitenwereld’ en niet met mezelf. Ik had minder lol in ‘gewoon lekker buiten bezig zijn’ en ‘spelen’ omdat het beelden voor op internet moest opleveren. En ik verloor mezelf minder in het moment van fotograferen, omdat ik telkens bezig was met ‘wat het beeld zou moeten worden’.
Hoezo social media, hoe zo website, hoezo exposure, bekendheid, of wat dan ook. Ik moest terug naar de basis, terug naar mezelf. Terug naar lol hebben in buiten zijn en spelen. En vooral: terug naar fotograferen voor mijzelf, maar ook echt helemaal alleen voor mezelf!
Dus daar sta ik dan nu. Met mijn camera (en statief) in mijn hand en diverse objectieven in mijn rugzak. Ik laat Facebook en Instagram maar even voor wat het is. Ik ga er op uit met mezelf om foto’s te maken. Alleen voor mij. Punt.
Het zal wel even wennen worden en vast en zeker ook geregeld geen foto opleveren. Maar dat mag houd ik mezelf voor. Ik mag immers weer genieten van de vrijheid. Net als in het begin. En als ik dan wat zie, dan wordt het een plaatje voor mezelf denk ik.
: Close-up van de de kliffen Little en Great Hangman en de klif boven Heddons Mouth, Devon, Zuid-Engeland.
Toegift
“Maar waarom dan deze tekst op internet zetten”, zul je je misschien afvragen. Het antwoord is even eenvoudig als psychologisch: het is bovenal de behoefte om een periode af te ronden. Hiermee sluit ik het voor mezelf af. Ik heb het helder nu en wil het anders gaan doen. Een idee of wens wordt pas een echt voornemen als je het deelt (het ‘out in the open’ brengt, zeg maar). Dus dat doe ik nu. Een nieuw startpunt. Lekker! Misschien deel ik mijn verdere ervaringen nog wel via mijn website. Een zoek- en ontwikkelproces van anderen vind ik immers zelf vaak interessant om te lezen.
En dat ik tot op zekere hoogte foto’s zal blijven delen, dat blijft misschien ook best wel, maar dan vanuit een andere basis. Mijn site maak ik ook nog wel verder af, want soms heb ik gewoon zin om daaraan te werken. En ik heb nog veel materiaal dat er best op mag. Maar bijwerken doe ik denk ik dan wat minder frequent. Idem Facebook, Instagram en andere social media. De reis gaat nu eerst een andere kant op…
Fotogroet!
Peter
: Foto van de boom bij ingang van Camping Little Meadow, bij Ilfracombe, Devon, Zuid-Engeland.